Geo5, geoteknik mühendisliğindeki birçok hesaplamayı kolayca yapmamızı sağlayan bir programdır. Sonlu elemanlar yöntemine dayanan bu program, arazi yerleşimi, palplanş/diyafram duvarlar, şev stabilitesi, kazı analizi dahil olmak üzere çok çeşitli jeoteknik problemleri modelleyebilir ve analiz edebilir. Zeminler ve duvarlar, ankrajlar, jeotekstiller veya geogridler gibi çeşitli yapısal elemanlar için çeşitli malzeme modelleri sunar. GEO5, her inşaat aşamasında yer değiştirmeleri, yapısal elemanlardaki iç kuvvetleri, zemindeki gerilmeleri, plastik bölgeleri ve diğer miktarları hesaplamak için kullanılır. Program ayrıca genişletme modülleri ile Tünel kazı analizini, sabit durum veya geçici Su Akışı analizini veya birleştirilmiş Konsolidasyon analizini de gerçekleştirir.
Bu yazı kapsamında 2 farklı palplanş perde hesabı yapılmıştır. İlk örnekte konsol palplanş, ikinci örnekte ankastre palplanş perde işlenmiştir.
Konsol Palplanş perde
Görsel 1’de incelediğimiz problem bulunmaktadır. Görsel 2’de Geo5 kullanılarak elde edilen sonuçlar bulunuyor. Yapının geometrisi, bending moment ve shear force grafiği bulunmakta.
El hesabı ile yapılan hesaplamalar ve geo5 kullanılarak yapılan hesaplamaların karşılaştırılmasını Görsel 3’de görebiliyorsunuz. Değerlerin oldukça birbirine yakın olması konsol perdelerde geo5 kullanımının oldukça işlevsel olabileceğini gösteriyor.
Ankastre palplanş perde
Görsel 4’te incelediğimiz problemi görüyorsunuz. Görsel 5’te de Geo5 programındaki modelleme görünüyor. Görsel 6’de Geo5 kullanılarak elde edilen sonuçlar bulunuyor. Yapının geometrisi, bending moment ve shear force grafiği bulunmakta.
Görsel 7’de ise el hesabı ile yapılan hesaplamalar sonucunda ortaya çıkan değerler ile Geo5 kullanarak yapılan değerlendirmenin sonuçları gösterilmiştir. Çakma derinliği olan D değeri çok farklı olmamasına rağmen bending moment değerinde neredeyse 50 knm/m lik bir fark mevcut. Belki de bu sonuç bending moment özelinde fazladan bir değerlendirme gerekir ve hangi sonucun daha doğru olduğu saha gözlemleri ile değerlendirilmeli.
Görsel 8’de Konsol palpalnş perde ve ankastre palpanş perde arasındaki sonuçların farkı gösterilmiştir.
Ankastre palplanş Duvar, olması gerektiği gibi daha az gömülü duvar gereksinimi göstermiş ve aynı zemin üzerinde Konsol Palplanş Duvara göre daha az momentum yaratarak daha sağlam bir yapı olduğunu kanıtlamıştır.
Ankrajın birim maliyeti daha uzun bir duvar inşa etmekten daha fazla olsa da tüm yapı düşünüldüğünde iyi bir mühendislikle daha da ucuza mal olabilir.
Burak Karaoğlu 