“Demiryolu ve Titreşim İlişkisi 1“ isimli ilk yazımdan sonra 4 tekerleği olan ve 2 tane I kiriş üzerinde ilerleyen bir yapı kurdum. İlkel mühendisler gibi demiryolu titreşimleri üzerine fikirler üretmeye çalıştım.
Sistemimi oluştururken 4 adet 1’er metrelik I kiriş kullandım. Üzerine ağırlık koyabilmek için aracımın kenarlarını demir plaka ile kapattım ve raylarla teması için de dışı çelik kaplama lastikli bir tekerlek kullandım.
İlk yazımda sorduğum sorulara cevap vererek devam edelim.
- Mesela Kirişin zeminle temas ettiği yere yerleştirebileceğimiz bir madde ile titreşimi sönümlememiz mümkün mü?
Biz inşaat mühendisleri biliyoruz ki herhangi bir cisim hava da dahil herhangi bir cisimle temas ettiğinde sürtünme oluşur. Bu sürtünme kuvveti Aerodinami oluşturur, demiryolu araçlarımızda bu aerodinami’yi de düşünmemiz gerekecektir. Fakat şimdi demiryolu taşıtının etrafındaki sürtünmeden yerle temas eden noktasına bakalım.
Bir katı cisim bir katı cisim ile temas ettiğinde ortaya çıkan sürtünme kuvvetini düşünelim. Muhtemelen mühendisler yüzyıllardır bu sürtünmeyi azaltmak için çalışmalar yapmışlardır. Bende kendi kurduğum sistemde aracımın taşınmasını sağlayacak tekerleğin sürtünmesini azaltmak için fikirler düşündüm. İlk aklıma gelen fikir ray olarak kullandığım I kirişlerin üzerini zımpalayarak daha düz hale getirmek oldu. Zımparaladıktan sonra ve önce yaptığım titreşim ölçümlerinde bu fikrin başarılı fakat yetersiz olduğunu gördüm.
Aklıma gelen 2. Fikir ise rayları yerleştirdiğim zeminin içine strafor köpük malzeme koymak oldu. Köpük eklenen sistemde tekrar ölçüm yapıldığında titreşimin ilk zımparasız ve köpüksüz sisteme göre %70 azaldığını gördüm.
Demek oluyor ki demiryolu titreşiminin en önemli olaylarından biri olarak sürtünmeyi gösterebiliriz. Gerek demiryolu aracının ray ile arasındaki sürtünme gerekse de rayların zemin ile arasındaki sürtünme titreşimi azaltmak için hayati önem taşıyor.
Burak Karaoğlu 